Kedi severlerin korkulu rüyası fip tüm yaşlarda görülebilen
ve genellikle ölümle sonlanan bir kedi hastalığıdır. Uzun süre belirti vermeden
sinsice seyreden bir hastalık olan fip corona virüsünün bir alt türevi olarak
mutasyona uğradığında öldürücü boyuta gelmektedir. Kedilerde bulunan corona
virüslerinin tamamının fibe dönüşmesi söz konusu değildir. Ancak farklı
durumlarla tetiklenerek herhangi bir yaşta fibe dönüşmesi olasıdır. Corona
virüsünü mutasyona uğratan haller veterinerlik literatüründe keskin hatlar
belirlenememiştir. Bağışıklığın düşmesi,
kedinin yaşam ortamının değişmesi sebebiyle strese girmesi, hamilelik durumu
gibi süreçlerde dahi tetiklenebilen corona virüsü %1-%2 gibi oranlarla ölümcül
fip haline dönüşmektedir.
Fip hastalığını gösteren bir çok semptom olmasına
karşın kesin tanı kan testi ya da ıslak fip görülmesi durumunda karında ve veya
göğüs boşluğunda biriken sıvının tahlili
ile konulabilmektedir. Fip hastalığının erken dönem belirtileri bir çok hastalığın
belirtisi ile karıştırılabildiği gibi doğal davranış olarak da
görülebilmektedir. İştahta azalma , ateş, huzursuzluk veya agresiflik
hastalığın erken dönem belirtileri arasında bulunmaktadır. Klinik belirtiler
ıslak form ve kuru formda farklı ilerlemektedir. Islak formda genellikle göğüs
boşluğunda ya da karında sıvı birikmesi sonucunda nefes alış kalitesi bozulan
veya iç organlara baskı sonucu yaşamsal faaliyetlerini sürdüremeyen kediler
klinik belirtiler görülmesinden birkaç gün sonra ölmektedir. Karın boşluğunda sıvı birikmesi ile kedinin
karnında aşırı bir şişkinlik göze çarpmaktadır. Bu durum genç yaştaki kedilerde
genellikle iç parazit ile karıştırılabilir. Göğüs boşluğunda sıvı birikmesi
halinde ise kedi kesik kesik ve zorlanarak nefes almaya başlayacaktır. Kuru formdaki fip de ise herhangi
bir sıvı birikmesi söz konusu değildir.
Genellikle beyinde oluşan iltihap sonucu sinir sistemini hedef alan kuru fip belirtileri kedide seyirme, yürüyüşte
bozukluk ve yalpalayarak yürüme olarak sıralanabilir. Kuru fip de ayrıca gözde
ya da ağızda iltihabik görünüm oluşacaktır. Bazı kuru fip formları sadece gözde
iltihap ile belirti vermektedir. Kuru yada ıslak fip de tedavi şansı yoktur.
Bazı geliştirilen teknikler ise kedinin yaşam süresi uzatılıp kalitesi
arttırılsa bile sonuç ölüm olmaktadır. Klinik belirtiler hastalığın
seyrinde birkaç hafta stabil durum
izlese dahi ilerleyen süreçte hastalık daha hızlı seyrederek hızlı bir ölümle
sonuçlanmaktadır.
Fip hastalığının teşhisi sadece sıvı yada kan örneğinin
tahlili ise gerçekleşmektedir. Özelikle piyasada bulunan standart testler fip hastalığını değil corona virüsünü tespit etmektedir. Her corona virüsü ise fip hastalığına dönüşmeyeceğinden ötürü bu testlerde pozitif sonuç alınsa dahi
corona virüs mutasyona uğramadan kedi ölümü görülmeyecektir. Corona virüsünün varlığı yada fip hastalığı hatsa kediden sağlıklı kediye
dışkı yada tükürük yoluyla kolayca bulaşabilir. Ancak insanlara yada diğer
evcil hayvanlara bulaşması söz konusu değildir.
Fip ölümü yaşanmış bir eve yeni kedi alımı için 1 aylık
sürenin geçmesini önerilmektedir. Virüs soğuk ortamlarda canlı organizma
haricinde de barınabileceğinden 1 ay boyunca eve alınan yeni kedilere bulaşma
riski söz konusu olacaktır.
Anahtar Kelimeler:Nedirvarmıdır?TedavisiFip
